DENİZLER’Lİ (VARNENTSİ-TUKRAKAN’DA) HAYDAR BABA Ahmet Hezarfen
| 
| Gösterim: 1360DENİZLER’Lİ (VARNENTSİ-TUKRAKAN’DA) HAYDAR BABA
Ahmet Hezarfen
Tuna boyunda Rusçuk (Ruse) Silistre arasındaki Tutrakan’ın 20 km. güneyinde Hekim Ali Baba tekkesi bulunmaktadır. Köy, uzun yıllar bu tekkede postnişinlik yapan Haydar Baba (Haydari)’nın doğum yeridir. Haydar Baba İstanbul’da öğrenim görmüş, oradan önce Karalar’a (Silistre ilçesi) yerleşip orada biraz kaldıktan sonra yukarıda adı geçen Denizler’e yerleşiyor. Bu nedenle Kızılburun’lu Mustafa Can Baba, Haydar Baba’nın bir nefesine nazire olarak: “Karalar’da geze geze / Denizler’de kalan Babam.” Demişti, bu benzetmeyi Haydar Baba çok beğenmişti. (1946 yılı Kızılburun’da öğretmenliğimde Haydar Baba Karalar Köyü’ne geldikçe Mustafa Efendi’yi çağırdığında oraya giderken beni de götürürdü, uzun uzun felsefi konuşmalarını dinledim.)
Haydar Baba bu tekkede 23 yıldan fazla postnişinlik etmiş, zaman zaman Türkiye’ye geziye gitmiş, sağlığında Atatürk’ü görmüş onun takdirini kazanmıştır. Şiirleri genellikle Nefes türünden (Vahdet-i Vücut) felsefesi anlayışıyla yazılmıştır.
Haydar Baba sosyalizm döneminde sık sık soruşturma geçirmiş kitapları ve şiirleri toplanıp yakılmıştır. 1956’da Hakk’a yürümüş olup, mezarı Ali Baba, Veli Baba ve Süleyman Baba’nın bulunduğu dergahın içinde 4. sıradadır.
1985 yılı Bulgaristan Türklerinin adları Hristiyan adıyla değiştirilirken sanduka ve taşları kırılıp yok edilmiştir.
(Not: Haydar Baba ile ilgili, Mehmet Çavuş’un yayınladığı, 20. Yüzyıl Bulgaristan Türkleri Şiirleri (Antoloji) 2. Baskı, Yaylacık Matbaası, İstanbul, 1998’de, sayfa 81/82’de bilgiler bulunmaktadır. Ayrıca aşağıdaki şiirler de oradan alınmıştır. Bu kitaptan öğrendiğimize göre Prof. Dr. Şükrü Elçin tarafından kendisiyle ilgili Ankara’da 1986 yılında Bulgaristan’da Türk Kültürü: Haydari’nin Şiirleri isimli bir de bağımsız kitap yayınlanmıştır. A. Aydın)
Haydar Baba’dan Nefesler:
Nefes 1
Gerçek erenlerin darına durduk
Pirimiz Hünkar’a Allah eyvallah,
Biz aşk menziline geçüp oturduk
Haydar-ı Kerrar’a Allah eyvallah.
Mü’min aşıkız Hak vicdanımızdır
Muhammed Mustafa imamımızdır,
Habibullah bizim cananımızdır
Ahmed-i Muhtar’a Allah eyvallah.
Bir Balım Sultan’a bendeyiz gerçek
Şah’a çakesir has bahçeye çiçek
Himmet aldık pirden biz ölçek ölçek
Şah’ı keremkare Allah eyvallah
Hünkar Hacı Bektaş demine hü şan
Onundur muhabbet bu demle devran
Tarikat sırrında olal’dan mihman
Dedik Hak didare Allah eyvallah.
Yarimizdir canda candan ezelden
Ayrılmayız asla biz o güzelden
Bırakmaz Haydar’ı pirimiz elden
Niyazımız yare Allah eyvallah.
NEFES 2
Şah-ı Necef Ali aman
Medet himmet kerem eyle
Yetiş Pirim Balım Sultan
Medet himmet kerem eyle.
Kızıldeli seni andık
İmdat eyle bize artık,
Dobruca’da Sarı Saltık
Medet himmet kerem eyle.
Daima sana güvendim
Merdivenli’de iken kendim,
Şahkulu Sultan efendim
Medet himmet kerem eyle.
Allah’ı geçer mi kuldan
Hiç el çeker mi yoksuldan?
Eryek Baba İstanbul’dan
Medet himmet kerem eyle.
Daldık aşk adlı denize
Erenlerden irdik ize
Akyazılı sltan bize
Medet himmet kerem eyle
Haber aldık batın yerden
Mana olduk her eserden,
Ali Baba Denizler’den
Medet himmet kerem eyle.
Ey Haydari gerçek eriz
Er Hak, Hak er, erenleriz,
Ya Hacı Bektaş’ı isteriz
Medet himmet kerem eyle.
NEFES 3
Ali Baba’ya der aman
Himmetinden Deliorman,
Rühaniyet verir her an
Deniz Ali Baba Sultan.
Dergahın yok benzeri
Safa verir her bir yeri,
Sırdır onda her eseri
Deniz Ali Baba Sultan.
Ali Baba üçler başı
Türbesinde var yoldaşı,
Başındadır fahr Bektaşi
Deniz Ali Baba Sultan.
Türbesinde çırağı taşı
Kırk budak makamı başı,
Gönüllere urur aşı
Deniz Ali Baba Sultan.
Üçler menzilinde ey can
Birisi Baba Süleyman
Biri Veli Baba yatan
Deniz Ali Baba Sultan.
Türbe dışında yediler
Meydan sırtı kırklara yer,
Bunda erenlere server
Deniz Ali Baba Sultan.
Haydari ona postnişin
Çırağ’ı ruşene metin
Merd-i tarik-ı nazenin
Deniz Ali Baba Sultan
NEFES 4
Bektaşi yolunun azametinden
Pir Balım eseri Demir Baba’dır,
Akyazılı Hakk’ın kerametinden
Beliren Hak eri Demir Baba’dır
Münkir’in kalbinden uzağa kaçan
Kanaralarından yıldırım saçan,
Dipsiz gölde engin deryalar açan
Gerçekler serveri Demir Baba’dır.
Sanında az gelir onun ne desen
Muhiplere aşkı sabaca esen,
Batım kılıcıyla ejderha kesen
Dervişler haberi Demir Baba’dır.
Hep akar deresi yadigarınca
Pir Hacı Bektaş’ın Akpınır’ınca,
Beşparmak suyunu o çıkarınca
Gösteren hüneri Demir Baba’dır.
Türbe kubbesinde olan nişanın
Tarzı ey Haydari Balım Sutanım,
Hacı Bektaş’ım söyler beyanım
Hakk’ın erenleri Demir Baba’dır.
NEFES 5
Düşme olmayacak iş arkasına
Oluruna bağlı hayat gidişi
Seni de anlatır bir başkasına
Başkasını sana anlatan kişi
Yalancıdan sakın bekleme vefa
İnsanlık arama, çekersin cefa
Sadık olan dostun sürdürür safa
Sabret her dar vaktin olur genişi
Haydari’den al da nasihat bu dem
Adem ol ki Allah eylesin kerem,
Hem gördüğünü söylememek hem
Gördüğünü örtmek erenler işi.
KARACAAHMET SULTAN, SAYI: 59, ARALIK 98