Makaleler

Bir Önemli Araştırmacı : Şevki Koca

Dostluk Bahçesinin Nâzenîn Gülü, Bizi Bırakıp Nereye Gittin?

BEKTÂŞÎLİK ARASTIRMACILIĞININ BÜYÜK İSMİ
ŞEVKİ KOCA’YI KAYBETTİK

Ayhan Aydın

Sohbetine, muhabbetine, bilgisine, görgüsüne hayran olduğumuz; varını yoğunu Bektâşîlik araştırmaları için harcayan bir can dostumuzu daha kaybettik; hem de yine kendisi gibi genç bir yaşta örnek kişiliğiyle ve onlarca araştırmasıyla bu topluma çok büyük hizmetleri olan Baki Öz hocamızdan tam bir yıl sonra.

O geldiğinde Dergi’de güller açardı, çiçekler bahçesine inerdik tüm çalışanlar, hem feyz alır, hem bilgilenir, hem bambaşka âlemlere giderdik. Sınırsız bir zeka, felsefi bir derinlik vardı anlatılarında; varlık, yokluk, Tanrı, insan, sevgi, dostluk... her konudan bahsederdik...

Tadına doyulmaz sohbetinden çok yararlandığımız eşi bulunmaz bir hatip, bilgisini tüm topluma aktarabilen kadirşinas, alçakgönüllü dünya varlığından; malından, mülkünden elini ayağını çekmiş bir dervişti o. Dervişlik en zor Bektâşîlik kurumu. Elbette insanlar baba olur, sonra halifebaba olur, daha sonra dedebaba olup, mürşitlik makamına çıkabilirler ama onların hepsinden önce gerçek bir muhip olmak gerekir. Bu ulu, büyük yola talip olmak gerekir. Tabi gerçek bir hizmet eri olmak için de dervişlik şarttır, Bektâşîlik’te. O belki de dünyanın en bilgili dervişi olarak aramızdan ayrılırken sevenlerini yaralayarak, çok üzerek gitti, sonsuzluk âlemine.

Örnek kişiliğiyle, nurlu yüzüyle, ışıklı fikirleriyle, tevazusuyla, her şeyden öte Harâbâtî ehli olmasıyla, Melâmî kimliğiyle, kalender yapısıyla örnek bir Bektâşî, örnek bir aydın, örnek bir yazardı.

Yayınladığı birbirinden önemli eserlerinde, çok titiz bir işçi gibi, bir inci işçisi gibi kılı kırk yaran bir titizlikle Bektâşî terminolojisini özenle kullanan, bu alanda uğraşanların kimi zaman girmeye cesaret edemedikleri alanlara giren; tüm dünyadaki Bektâşî dergâhlarının tarihleri ve buralarda hizmet veren babaların yaşamları hakkında en doyurucu bilgileri bizlere aktaran, yayınladığı kitapla Yeniçerilerle Bektâşîlik arasındaki ilişkiye farklı bir acıdan bakan, Bektâşî Babalarının nefeslerini derleyen, bugüne kadar yaşamış tüm Bektâşî babalarının resim ve fotoğraflarını bir araya getirme uğraşısı veren; Osmanlıca’ya çok hâkim, İngilizce bilen, Eski Türk Dillerine ilgisi olan eşi bulunmaz bir araştırmacı yazarımızdı O.

30 Temmuz 1953 yılında İstanbul’da doğan; çok ünlü Bektâşî babalarından Turgut Koca’nın oğlu olan Şevki Koca, İTÜ Makine Mühendisliği Bölümünü bitirdikten sonra özel bir şirkette uzun yıllar mühendis olarak görev yaptı. Şevki Koca emekli olduktan sonra da zaman zaman bu alanda da çalışmalara devam ediyordu. Çok geniş bir entelektüel çevresi olan Turgut Koca bugün Bektâşî camiasında çok sevilen bir insan olmanın ötesinde birçok yabancı dil bilen, Bektâşîliğin kurallarını sıkı sıkıya uygulan bir inanç önderi olarak da tanınıyordu. Şevki Koca babasından aldığı mirası çok güzel bir şekilde değerlendirerek bu topluma birçok şey verdi, vermeye çalıştı.

Şevki Koca bir dönem Nâzenîn Yayınlarını kurarak büyük özveriyle yayıncılık da yaptı. Fakat toplumun da duyarsızlığı nedeniyle gerekli desteği bulamadı.

Değerli yazarın yayınladığı eserler şunlardır; Es Seyyid Halife Turgut Koca Baba Divânı, Melâmî-Bektâşî Meteforunda İrşâd Paradikmaları Mürg-i Dil, Halikasnas Bohem Neyzen Tevfik Külliyatı, Yeniceri Ocağı ve Devşirmeler, Odman Baba Velâyetnâmesi Velâyetnâme-i Şâhi Gö’çek Abdal.

Önceki gün fenalaşarak hastaneye kaldırılan, kurtarılamayarak beyin kanaması sonucu hayata gözlerini yuman Şevki Koca, İzmir’de ünlü Bektâşî Babalarının ve sevenlerinin katıldığı bir cenaze töreninden sonra Buca Yeni Mezarlık’ta defnedildi.

5 Mayıs’da (2003) geçermiş olduğu beyin kanaması sonucu yaşamını yitiren Şevki Koca için 6 Mayıs Salı günü Buca Şirinyer’de yapılan cenaze merasiminde aynı zamanda Bektâşî ritüelleri de uygulandı. Cenazeye Mustafa Eke Dedebaba; Teoman Güre, Hasan Asuman, Fikri Öztanır, Nevruz Taci Akpınar Halifebabalar; Muharrem, Aslan, Bahri, Elmas, Tahsin, Haşim, Haydar Babalar; Cem Vakfı, Cem Dergisi, Cem Radyo adına Ayhan Aydın; Araştırmacı/Yazar Dursun Gümüşoğlu , Doğan Derviş, Ali Derviş, Limontepe Cemevi Dedesi Cemâl Sevin ve yöneticileri ile birçok derviş; Şevki Koca’nın kardeşleri; Şeref Koca, Av. Nakiye Güre ve eşi Prof. Dr. Ataman Güre ile Şevki Koca’yı seven  kadın/erkek birçok insan katıldı.

Cem Vakfı, Cem Dergisi, Cem Radyo olarak tüm Alevi/Bektâşî camiasının başı sağ olsun diyoruz.

 

İnsan öğüten, tüm değerlerini çarcur etmeyi adete bir başarı sayan bir zihniyetin hakim olduğu ülkemizdeki devlet yönetim anlayışı değişmelidir, bu ilkel kafalar değişmelidir. Gecesini gündüzünü, varını yoğunu insanlık için; yurdu için, insanı için harcayan Şanlı Şerefli Türk bayrağının daha yücelmesi ve yükselmesi için çalışanlar; bu ülkenin tarihini, kültürünü, inancını toparlayıp, devleti daha güçlü kılıp, yüce Türk milletine hizmet etmekten başka hiçbir ama hiçbir amacı olmayan insanlarımıza devleti yönetenler sahip çıkmalıdır.

Artık Alevi, Bektâşî, İlerici, Devrimci ayrımı yapmadan Devleti yönetenler bu ülkeyi canları kadar seven gerçek araştırmacıların, aydınların, yazarların elinden tutmalıdır. Devletin milyarlarca dolarlık sermayesi bazı haysiyetsizlerin elinde yok edilirken; devleti devlet yapan unsurları araştıranlara kaynak yok, yardım yok, para yok; sürünmek var, genç yaşta ölmek var! Be hey, be hey onursuz, devlet adamı zırhına bürünen zavallılar!; saltanatınız nereye kadar devam edecek! Nereden güç alıyorsunuz bir bilsek de, bir hamle de biz zavallı ölümlüler yapıp, kalelerinizi yıksak, kendini ölümsüz sananların saraylarını dağıtsak elimizdeki güllerle; olmaz mı???

 

 ŞEVKİ KOCA

İZMİR’DE TOPRAĞA VERİLDİ

 

Özellikle Bektâşîlik üzerine yapmış olduğu ciddi çalışmalarla tanınan araştırmacı/yazar Şevki Koca dün toprağa verildi.

 

Önceki gün fenalaşarak hastaneye kaldırılan, kurtarılamayarak beyin kanaması sonucu hayata gözlerini yuman Şevki Koca, İzmir’de ünlü Bektâşî Balalarının ve sevenlerinin katıldığı bir cenaze töreninden sonra Buca Yeni Mezarlık’ta defnedildi.

Bektâşîliğin inançsal ve kültürel boyutlarıyla, Bektâşî tarihi üzerine yayınlanmış birçok kitabı ve onlarca bilimsel makalesi bulunan; en son Çağatay Lehçesiyle Osmanlıca olarak yazılmış orijinal, Odman Baba Velâyetnâmesi Velâyetnâme-i Şâhi Gö’çek Abdal isimli eseri yayınlanan ünlü yazar; Kültür Bakanlığı Yayınları arasında çıkacak ve yaşamış tüm Bektâşî Babalarının fotoğraflarının yer alacağı büyük boy bir antolojiyi bitirme uğraşısı içinde, 50 yaşında Hakk’a yürüdü.

Buca Şirinyer’de yapılan cenaze merasimine; Cem Vakfı, Cem Dergisi, Cem Radyo adına Ayhan Aydın; Mustafa Eke Dedebaba; Teoman Güre, Hasan Asuman, Fikri Öztanır, Nevruz Taci Akpınar Halifebabalar; Muharrem, Aslan, Bahri, Elmas, Tahsin, Haşim, Haydar Babalar; Araştırmacı/Yazar Dursun Gümüşoğlu, Doğan Derviş, Ali Derviş, Limontepe Cemevi Dedesi Cemâl Sevin ve yöneticileri ile birçok derviş; Şevki Koca’nın kardeşleri; Şeref Koca, Av. Nakiye Güre ve eşi Prof. Dr. Ataman Güre ile Şevki Koca’yı seven  kadın/erkek birçok insan katıldı.

Cem Radyo olarak tüm Bektâşî Alevi camiasının başı sağ olsun diyoruz.

 

Kaynak: Şevki Koca, Bektaşilik ve Bektaşi Dergahları, CEM Vakfı Yayınları, Aralık 2005, İstanbul; Sayfa: 25-27