AYHAN AYDIN

Sizce “Halk Ozanlığı” neyi ifade ediyor? Vatandaşındertlerini ve gerçeği dile getiren sözlü kültür adamları.

 

Halk Ozanlığının tarihsel geçmişiyle ilgili bilgileriniz nelerdir? Pir Sultan’ın asılması, Dertli’nin Beypazarı’nda kadı ile tartışması.

 

Halk Ozanlığı sizce ne zaman ve nasıl başlamıştır? 16. yüzyılda idarecilerin baskılarına karşı isyan etmeleri ile başlamıştır.

 

Çocukluk döneminizdeki ailesel ve çevresel şartlarınız nasıldı? Anne, baba ve öğretmenlerimizin korkusu ile sokakta oynamazdık.

 

Köyde mi, kentte mi doğup-büyüdünüz? Köyde.

 

Bir Alevi ocağına bağlı mısınız? Evet.

 

Küçüklüğünüzde ve gençliğinizde cemlerde bulundunuz mu? Evet.

 

Dedeler, zakirler, mürşitlerle bir arada yaşadınız mı? Sizce dedeler kimlerdir? Evet, yol göstericiler nasip olanlardır.

 

En çok hangi ozanların şiirlerinden etkilendiniz? Pir Sultan, Karacaoğlan, Hasan Dede, Dertli, Şah Hatayi, Edip Harabi, Seyrani, Köroğlu.

 

En çok okuduğunuz ya da dinlediğiniz kitaplar hangileridir? Cenk kitapları, Hz. Muhammet’in hayatı, Hz. Ali’nin hayatı, Hz. Peygamberin torunları, Kerbelâ, Bektaşiliğin iç yüzü, Anadolu Evliyaları.

 

İlk şiir tecrübeleriniz nasıldı? Ne zaman şiir yazmaya başladınız? İlkokulda, 1950’de.

 

Bade içme gibi bir durumunuz oldu mu? Hayır.

 

Sizce size bu ilham nasıl geldi? Sevgiden.

 

Ozanlıkta bağlamanın yeri nedir? Sazsız ozanlık olabilir mi? Ozan ezgileri dile getirir. Olabilir.

 

Bağlama dışında bir çalgı kullanıyor musunuz? Bağlama dahil hiçbir çalgı çalamıyorum.

 

Şiir yazarken özendiğiniz, örnek aldığınız, ozanlar kimlerdi? Pir Sultan, Karacaoğlan, Hasan Dede, Dertli, Gazi Antep’li Hasan Hüseyin.

 

Dünyaya bakışınız, insan, tabiat hakkındaki fikirleriniz nelerdir? Dünya çok güzel, insanları ayırt etmem hepsini Adem bilirim, onun için insanları severim. Tabiat güzel, yurdum cennet.

 

Şimdiye kadar katıldığınız yarışmalar hangileridir? Mamak Belediyesi, Başkent Ankara ve Aşık Veysel’i Anma Şiir Yarışmasına katıldım.

 

Aldığınız herhangi bir ödül var mı? Hayır.

 

Yayımlanmış kitabınız var mı? Şahsımın yok, halk ozanlarıyla var.

 

Kasetiniz var mı? Hayır.

 

Türk Tarihi hakkında bilgi sahibi misiniz? Osmanlıdan Cumhuriyetin kuruluşuna kadar.

 

İslam Tarihi hakkında neler biliyorsunuz? Hz. peygamberin, Hz. Adem’den, Halil İbrahim Peygamberin hayatından, Hz. Muhammed’in İslâmiyet için vermiş olduğu mücadeleyi.

 

Anadolu Aleviliği hakkındaki fikirleriniz, bilgileriniz nelerdir? 1960’lı yıllara kadar gizliyorduk. Ayrılmalar oluyor. İbliler ve Bektaşiler, Bölünmeye karşıyım.

 

Sizce Hz. Ali nasıl bir insandı, en önemli özellikleri nelerdir? Mert, cesur, doğru, ilime değer veren, Hz. Peygamberin amcasının oğlu olması, Hz. Peygamberin yanında yetişmesi ve damadı olması, Kafirlerden kaçtığında Peygamberin yatağında yatması. Hayber savaşında Hayberi fethetmesi, kılıcı Zülfikâr’ın uzaması, savaşlardaki heybeti, atı düldül

 

Kerbela ve Hz. Hüseyin için neler söyleyeceksiniz? Niçin tüm Alevi-Bektaşi ozanları Kerbela için matem şiirleri yazmışlardır? Kerbela Olayı size ne ifade ediyor? Hz. Hüseyin ve Ehlibeyte yapılan en kötü zulüm olarak, kerbelada insanlığa yapılan adi bir zulüm ve kerbela faciası olarak değerlendiriyorum. Hele Hz. Peygamberin torunu olması kerbela faciası yasını Muharremde yaşıyoruz ve sağ oldukça nesiller boyu yaşatacağız.

 

Alevi -Sünni farklılaşması ve Alevilerle Sünniler arasındaki kaynaşma hakkında neler düşünüyorsunuz? Ayrım yapmam insanı insan olarak görürüm. Her milletin iyisi iyidir. Bir bayrak altında toplanmış yetmiş iki buçuk milleti aynı görürüm.

 

Tasavvuf hakkında neler söyleyeceksiniz? İtikat, imam, ilahiler, dini şiirler, dini yazılar, dini mzikler, Hacı Bektaş’ın Hararet nardadır sacda değildir, keramet hırkada tacda değildir, her ne arar isen kendinde ara ara Mekke’de Kudüs’te hacda değil. Yunus Emre’den Yunus derki hey hoca istersen git bin hacca, hepisinden iyice bir gönüle girmektir.

 

Yunus Emre, Seyyid Nesimi, Hatayi, Pir Sultan Abdal gibi ozanların şiirlerini nasıl değerlendiriyorsunuz? Hepsinin ayrı ayrı bir güzelliği ve özelliği vardır. Evliya sözleri derim.

 

Sizce bu isimler neden ölümsüzler arasına katılmışlardır? Çünkü yapıtları, yaşayışları ve yazdıkları büyük örneklerdir.

 

Atatürk ismi size neyi ifade ediyor? Atatürk’ün Türk insanına getirdikleri nelerdir?Atatürk demek Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu demektir. Hür yaşamak, laik olmak, medeni olmak ve doğruları korkmadan söylemek.

 

Türkiye’nin geri kalmışlığını nelere bağlıyorsunuz? Gericilere, idarecilere, dış etkenlere

 

Sizce bu toplumu neler değiştirebilir? Aydın insanlar, fikir özgürlüğü

 

Sizce demokrasi nedir? Gerçek bir demokrasinin yaşabilmesinin şartları nedir? İnsanca yaşayabilmek için kişi hak ve hürriyetine saygılı davranmak. Fikirleri korkmadan özgürce söylemek. Dil, din, köken ve kültür ayrımı yapmadan, birlik ve beraberlik içinde bölünmeden tek bir çatı altında birleşerek halkın yararına olabilecek en doğru seçimi yapabilmek.

 

Sizce Halk Ozanları toplumsal olarak ne gibi işlevleri yerine getirmişlerdir? Halk ozanları kendileriyle ve dünyaları ile barışık, insanı ve tabiatı seven, duyarlı, gözlemci, dertlerini halkın ekonomik koşullarını, yapılan haksızlıkları, baskıları, sömürüleri dile getiren aydın insanlardır.

 

Çağdaş dünya ve Türk yazarları hakkında neler biliyorsunuz? Bazı ülkelerde yazarlar korkmadan gerçekleri yazıyorlar. Bizim ülkemizde gerçekleri yazanlar susturulur, susmazsa öldürülür.

 

Günümüz çağdaş Türk yazar ve sanatçılarından birisiyle tanışıklığınız var mı? Hayır.

 

Halk Ozanlığı geleneğinin günümüzde devam ettiğine inanıyor musunuz? Evet.

 

Hangi ozan ve ses sanatçılarıyla dostluğunuz var? Kul Hasan, Mahzuni’yi tanırım yakın dostluğum yok. Ahmet Gökçe, İsmail İpek, Kenan Şahbudak, Ali Ballıktaş, Kerem Sala, Hüsnü İyidoğan.

 

Kitap okuyor musunuz? Evet.

 

Sinemaya, tiyatroya gidiyor musunuz? Hayır.

 

Şimdiye kadar kaç Alevi - Bektaşi anma etkinliğine katıldınız? Hacı Bektaş açılış törenlerine.

 

Halk ozanlarının genel sorunları sizce nelerdir? Çözümlenebilmesi için neler yapılmalıdır?Devlet sahip çıkmalı ozanlar tek çatı altında birleşmeli, kendi ürettiklerini kitaplar halinde ve kaset halinde medyaya ve televizyonlara aktarmalı.

 

Halk ozanlığında ne gibi değişmeler yaşanmıştır? Daima korkmuş gerçekleri bildikleri halde halka duyuramamışlardır.

 

Toplumun ve devletin halk ozanlarına bakışını, yaklaşımını nasıl değerlendiriyorsunuz? Toplum ozanları seviyor, ozan konserlerinde alanlar dolup taşıyor, Devlet ozanları pek sevmiyor.

 

Halk ozanlarının geleceği hakkındaki fikirleriniz nelerdir? Ozanlar birleşirlerse ve devletten de destek verilirse çok büyük işler yapılabilir.

 

Elinizde bulunan ozanlarla, ozanlıkla ilgili kaynaklar hangileridir? Şah Hatayi, Pir Sultan, Yunus Emre

 

Hangi ozanların, hangi eserlerini biliyorsunuz? Dertli’den Telli Sazdır ve Kınamayın Dertlinin Kızılbaş olduğunu, Gazi Antep’li Hasan Hüseyin’den kimlere kin ettin, Pir Sultan’dan güzel aşık cevrimizi çekemezsin, bende bu yayladan şaha giderim, Nesimi’den günah benim kime ne, Şah Hatayi’den bişir bişir söyle sözü arasında çiğ bulunur, İmam Hüseyin kolları bağlı ananın babanın çiğeri dağlı

 

Halk ozanlarının sorunlarını giderilebilmesi için hangi kurumlar, neler yapabilir? Kültür Bakanlığı ele almalı Milli Eğitim Bakanlığı ele almalı günümüz ozanlarının yeni eserlerine okul kitaplarında yer verilmeli

 

Ozanlara ekonomik destek sağlanması için neler yapılabilir? Ozanların eserlerinin korunması, kasetlerinin, kitaplarının basılabilmesi için neler yapılabilir? Ülke genelinde bütün ozanların eserlerini toplamalı kitaplar halinde halka sunmalı, etkin eserleri notaya koymalı ve tanınmış sanatçılara okutmalı. Ozanların kendi ürettikleri eserlerden hem halk hem de ozanlar yararlanmalı.

 

Dedeler, babalarla ozanlar arasındaki ilişkilerin daha yoğun olabilmesi için neler yapılabilir? Ozanlar dedelere ve babalara çok yakın ilişki kurmalı talip değillerse muhakkak bir mürşide talip olmaları, dedelerin bilgilerinden yararlanmalı feyiz almalı ve gelecekteki nesillere yol erkan öğretebilmek için dedelerle sık sık toplantılar yapılmalı.

 

 

Bağlı olduğu ocak: Hacı Bektaş

 

Nüfusa kayıtlı olduğu il: Ankara

İlçe: Beypazar

 

Köy: Karaşar Nahiyesi Cumhuriyet Mah.

 

Köyün hane sayısı: 650

 

Köyün nüfusu: 16 bin

 

Köyde yaşayanların sayısı: Kışın 1700 kişi yazın 4000 kişi

 

Şehre göç edenlerin sayısı: 80 bin

 

Köyde konaklama yeri var mı? Varsa kaç kişiliktir? Halk evi, köy odaları ve belediye oteli

 

Köyünüzü çevreleyen Alevi/Bektaşi köyleri var mıdır? Köseler, Saray, Derelli

 

Varsa; Piriniz hangi ocaktan gelir? Hacı Bektaş

 

Rehberiniz hangi ocaktan gelir? Hacı Bektaş

 

Mürşidiniz hangi ocaktan gelir? Hacı Bektaş

 

Varsa köyünüzdeki dergahın ve türbenin adı?  İmirze Baba, Ali Efendi, Garip Erenler, Arap Baba ve Mursal Baba

 

Türbedeki zatın soyağacı, özellikleri? İmirze Babanın öküzlere tomruk çektirip köye yakın bir yokuştan tomruğu çekemedikleri ve İmirze Babanın tomruğu sırtlayıp köye geldiği görülmüştür.

 

Köyünüzdeki ziyaret yerleri ve yatırların adresleri? Ali Efendi Baba Türbesi Karaşar Mezarlığında, İmirze Baba Türbesi Köseler Mezarlığında, Arap Baba Türbesi Sıtma Çöyten’i yanında, Garip Erenler Türbesi Uzun Burun’da, Mursal Baba Türbesi Eğriova Yayla yolu üzerinde Mursal Dağında

 

Çevre köylerdeki ziyaret yerleri ve yatırların adresleri: Beypazarı Macun köyü dağında Kara Davut Baba.

 

Civar köylerdeki türbe, dergah var mı?   Kaygısız Kabaca Köyü Beypazarı 17 km.

 

Yörenizde bir kültür veya dini inançsal anma etkinliği yapılıyor mu?       Yapılıyorsa, tarihi nedir? Nevruz ve Abdal Musa

 

Etkinliğe kimler, hangi bölgelerden gelmektedirler? Köy halkı.

 

Medeni durumunuz? Evli.

 

Eğitim durumunuz? İlkokul mezunu.

 

Eşiniz Alevi mi, Sünni mi? Eşiniz Alevi ise dede kızı mı, talip kızı mı? Alevi, talip kızı.

 

Oğlunuz evliyse, eşi Alevi mi, Sünni mi? Aleviyse dede kızı mı, talip kızı mı? Bekar.

 

Kızınız evliyse, eşi Alevi mi, Sünni mi?Kızınızın eşi dede oğlu mu, talip oğlu mu? Alevi, talip oğlu.

 

Kaç yaşındasınız? 65.

 

Mesleğiniz ya da işiniz nedir? Memur emeklisi.

 

Şu anda hanenizde (evinizde) kaç kişi bulunmaktadır? 5 kişi.

 

Halen kiminle birlikte oturuyorsunuz? Aile ve çocuklar.

 

Varsa, çocuklarınızın isimleri nelerdir? Şule, Emine, Ali, Deniz, Emel.

 

Sizce Türkiye’de ne kadar Alevi/Bektaşi vardır? 30 milyon.

 

Bağlama gibi bir çalgı kullanabiliyor musunuz? Hayır.

 

Hangi Alevi Bektaşi anma etkinliğine katılırsınız? Hacı Bektaş.

 

Muharrem orucunu ne zaman ve ne kadar tutarsınız? Muharrem ayında 12 gün tutarız.

 

Hızır orucunu ne zaman ve ne kadar tutarsınız? 3 gün, Hızır İlyas da.

 

Hz. Ali’nin doğum günü olarak hangi günü kabul ediyorsunuz? Nevruz günü.

 

 

Görüşme tarihi:11. 05. 2000

 

 

Hani Seni İlk Gordugum Yerleri

Hatırlayıp Dolasıp Ta Gezdimya

Kocakız Deresini Hani Orları

Dusundukce Hep Kendimi Uzdumya



Hani O Harmancık Hani Kaş Yolu

Yurumekle O Yaylalar Başmolur

Bilmem Güzellerin Kalbi Taş Molur

Haberin Yok Orda Sana Kızdım Ya


Aynı Eski Vaziyette Koyumuz

Koyde İken Boylemiydi Sevgimiz

Viran Kalmıs Karaşarda Evimiz

Göynük Kayasından Koyu Süzdüm Yha



Söyle Şaskın Veli Boşuna Soyle

İnsan Sevdigine Yapar Mı Böyle

Ne Çüküren Koydum Ne Baş Yayla

O Yollarda Sana Destan Yazdım Ya

VELİ NAMLI

 

KARAŞARA GİDİŞ

Beypazardan Çıkışta
Hacıların Köprüsü
İşte O Uzun Yollar
Ömrümün Dörpüsü

Takkan Nallı Kaşında
Kalsın Diyenler Hani
Bu Vatanın Uğruna
Veririm Seni Canı

Akyazıyı Geçince
Aştım Tekke Dağını
İşte O Uzun Yollar
Çözdü Dizim Bağını

Takkan Nallı Kaşında
Kalsın Diyenler Hani
Bu Vatanın Uğruna
Veririm Seni Canı

Geldim Çamlı Çeşmeye
Üç Kışını Yudumladım
İşte Nallı Kaşını
Yürüdüm Adım Adım

Takkan Nallı Kaşında
Kalsın Diyenler Hani
Bu Vatanın Uğruna
Veririm Seni Canı

Kaştan İleri İniş
Vardım Alıçcık Dere
Yaya Yapıl Demeden
Gelip Gittim Binkere

Takkan Nallı Kaşında
Kalsın Diyenler Hanı
Bu Vatanın Uğruna
Veririm Seni Canı

Çatağın Deresinin
Azgın Çayın Zor Geçtim
Oturup Taş Üstüne
Sigaramıda İçtim

Takkan Nallı Kaşında
Kalsın Diyenler Hanı
Bu Vatanın Ugruna
Veririm Seni Canı

Kozbeline Gelınce
Köye Geldim Sayılır
Kocakız Deresinden
Nağra Atsan Duyulur

Takkan Nallı Kaşında
Kalsın Diyenler Hanı
Bu Vatanın Ugruna
Veririm Seni Canı

VELİ NAMLI

 

Beypazar'da Atlarını Yettiler
Atlara Binince Dizgin Gittiler
Akyazıyı Tozu Duman Ettiler
İşte Bu Gelenler Karaşarlılar
Eli Mağzerli Delikanlılar


Tekkenin Dağında Atları Sürer
O Şanlı Çeşmeden İçtiler Birer
Doludizgin At Oynatır Efeler
İşte Bu Gidenler Karaşarlılar
Eli Mağzerli Delikanlılar

Nallıdan Aşınca Malı Köyüne
Davullu Zurnalı Gider Düğüne
Bir Selam Gönderir Bolu Beyine
İşte Bu İnsanlar Karaşarlılar
Eli Mağzerli Delikanlılar

İşte Bunlar Karaşarın Yiğidi
Bu Toprakta Doğdu Burda Büyüdü
Atasından Böyle Almış Öğüdü
İşte Bu Gelenler Karaşarlılar
Eli Mağzerli Delikanlılar

Şaşkın Veli Karaşarın Neşesi
Güzeldir Dağların Çamı Meşesi
Benim Karaşarlım Ciğer Köşesi
İşte Bu Gelenler Karaşarlılar
Eli Mağzerli Delikanlılar

VELİ NAMLI